Het was een indrukwekkende lezing door Sisonke Msimang gisteravond in de stadsschouwburg van Amsterdam ter ere van Nelson Rolihlahla Mandela’s 100e verjaardag.

Het zou goed zijn om het leven van Mandela weer eens te bestuderen, adviseert Msimang. Ook voor Nederland valt er veel te leren van zijn visie, principes en aanpak. Er is wel degelijk sprake van discriminatie en segregatie in ons land. Ze heeft het met eigen ogen gezien in de dagen dat ze hier heeft rondgekeken. Wit en zwart lijken te polariseren. Standpunten over en weer verharden. Dat móet gebeuren om helderheid te krijgen. Tegelijkertijd blijven bruggenbouwers nodig, die de twee werelden kunnen samenbrengen in ‘compromissen’ waarbij alle partijen zich voldoende gehoord en rechtgedaan voelen.

Msimang pleitte voor een correctie van de ontstane ‘narrative’ rond Nelson Mandela.

Er zijn veel zwarte jongeren in Zuid-Afrika die hem een ‘sell out’ vinden. Hij zou de toekomst van het land verkwanseld hebben door de witte minderheid teveel privileges te geven. Dit is echter niet Mandela te verwijten, maar de leiders die na hem kwamen.

In de beleving van de witte bevolking en ook in het overwegend witte westen is hij verworden tot de patroonheilige van de vergeving (‘forgiveness’). Dat stelt ons als witte mensen gerust.

Beide beeldvervormingen doen geen recht aan wie Mandela was, volgens Sisonke.

Mandela stond voor gerechtigheid, waardigheid, vrijheid en gelijke kansen voor iedereen. Vanuit deze glasheldere visie, met duidelijke principes en met gebruik van zijn grote intellect was hij een meester in het bereiken van compromissen. Niet als slap ‘water bij de wijn’ doen, maar als gedurfde en weloverwogen strategie om werelden bij elkaar te brengen die elkaar absoluut niet konden vinden.

Sisonke Msimang heeft me zoveel moed gegeven om mijn rol als powerbouwer en verbinder weer op te pakken. Mijn naam is Froukelien a.k.a. Nolitha. Beide betekenen ‘stralende vrouw’. Ik breng verlichting. Daarvoor ben ik begonnen bij mezelf. Ik was even uitgestapt – moe en geïrriteerd. Naar de woorden van Adriaan van Dis: laten we onze ergernissen vooral (constructief, mijn toevoeging) uiten en ons niet terugtrekken. Het is tijd om weer in te stappen.

Met dank aan ZAM Magazine voor het organiseren van deze lezing.